Organizacją naczelną jest Polski Związek Alpinizmu (PZA) - federacja klubów i sekcji zrzeszających taterników, grotołazów, narciarzy wysokogórskich i zawodników wspinaczki sportowej. PZA koordynuje działalność sportową i szkoleniową, utrzymuje kontakty z podobnymi organizacjami sportowymi zagranicą, organizuje zagraniczne wyprawy narodowe, nadaje uprawnienia instruktorskie, zajmuje się ochroną przyrody oraz profilaktyką wypadkową. Na terenie Tatr PZA prowadzi Centralny Ośrodek Szkoleniowy (Betlejemka) na Hali Gąsienicowej oraz dwa obozowiska taternickie. Organem informacyjnym PZA jest kwartalnik „Taternik”.

PZA zrzesza 34 kluby powierzchniowe i 24 kluby i sekcje jaskiniowe z łączną liczbą 4400 członków.

Prezesi PZA

• Andrzej Paczkowski (1974-1995)
• Leszek Cichy (1995-1999)
• Wojciech Święcicki (1999-2001)
• Janusz Onyszkiewicz (2001-2016)
• Piotr Pustelnik (od 2016)

Historia PZA
(od Towarzystwa Tatrzańskiego do PZA)

Towarzystwo Tatrzańskie - powstało 10 maja 1874 roku. W swej pracy dążyło do zagospodarowywania Tatr i innych polskich gór (szlaki, schroniska), krzewienia wiedzy o górach („Pamiętnik”), ochrony kozic i świstaków oraz poprawy bytu górali (szkoła snycerska, przewodnictwo). Natomiast nie poświęcało większej uwagi rozwojowi turystyki górskiej, zwłaszcza tej (jak później mówiono) „wyższego typu”.

Sekcja Turystyczna Towarzystwa Tatrzańskiego - działała od 1903 r. w celu „ rozwoju turystyki polskiej, szerzenia wśród ogółu zamiłowania do taternictwa i ułatwiania zwiedzania Tatr”, organizowała popularne wycieczki, nadzorowała przewodnictwo, prowadziła kronikę taternicką i biuro informacji turystycznej.

Klub Wysokogórski – powstał 22 września 1935 r. z połączenia Sekcji Turystycznej TT, Sekcji Taternickiej AZS w Krakowie i Koła Wysokogórskiego OW PTT w Warszawie. Niebawem zaczęto też tworzyć koła miejscowe. W pierwszym rzucie powstały trzy: Koło Zakopiańskie, Koło Warszawskie i Koło Krakowskie.

Polski Związek Alpinizmu – w PRL uznano potrzebę przemiany KW w związek sportowy nadzorowany przez GKKFiT (Główny Komitet Kultury Fizycznej i Turystyki) i w 1974 Walny Zjazd KW w Zakopanem podjął decyzję o przekształceniu w Polski Związek Alpinizmu (PZA), zrzeszający samodzielne kluby terenowe. W III RP PZA jest autonomicznym związkiem zarejestrowanych stowarzyszeń kultury fizycznej.

Polski Zwiazek Alpinizmu

Studenci AGH działają obecnie bardzo aktywnie w ramach Sekcji Akademickiej Klubu Wysokogórskiego AGH.

Ta organizacja studencka powstała w 1997 r. jako sekcja Klubu Wysokogórskiego Kraków. SAKWA jest obecnie niezależną organizacją, która na dzień dzisiejszy stara się o członkostwo w Polskim Związku Alpinizmu.

W ostatnich latach Klub bardzo się rozwinął. Liczy teraz około 150 członków i osiąga duże sukcesy na skalę kraju:

• pierwsze polskie klasyczne przejście Filara Kantabryjskiego (Picos de Europa) 8a+, 500 m (Karolina Ośka w zespole z Łukaszem Dębowskim);
• pierwsze kobiece klasyczne przejście Filara Kazalnicy IX+ (Karolina Ośka w zespole z Gosią Grabską);
• czwarte polskie przejście Północnego Filara Szchary (Wadim Jabłoński w zespole z Damianem Bieleckim i Mateuszem Groblem);
• przejścia Filara Freney na Mont Blanc i Filara Gervasuttiego na Mont Blanc du Tacul (Jakub Kokowski i Michał Czech w zespole z Pawłem Migasem).