Błonia
Błonia - park miejski w postaci rozległej łąki (dawniej pastwisko gminne) o powierzchni 48 ha i obwodzie ok. 3587 metrów, położony w Krakowie, na Półwsiu Zwierzynieckim w pobliżu historycznego centrum. Współczesne Błonia, będące zaledwie częścią dawnych, wielkich Błoń, zamknięte są w czworokącie - ul. Piastowska, al. 3. Maja, al. marszałka Ferdynanda Focha oraz bulwar nad rzeką Rudawą.
Marszałek Józef Piłsudski samochodem Rolls-Royce (Phantom II Continental) przybywa na rewię kawaleryjską, obok płk Witold Wartha. Za samochodem oficer szwoleżerów z obnażoną szablą, obok gen. Dyw. Gustaw Orlicz-Dreszer, prowadzący rewię. W tle widoczny szpaler widzów, a w dalszej perspektywie kopiec Kościuszki.
Marszałek odbiera defiladę kawalerii. Po prawej stronie na koniu gen. Gustaw Orlicz-Dreszer,
za Marszałkiem stoi płk. Witold Wartha. Defiladę otwiera 1 pułk szwoleżerów
Od lewej: płk Witold Wartha, płk Jan Karcz i Marszałek Józef Piłsudski w drodze na trybunę honorową by odebrać defiladę. Kraków, 1933
Marszałek Józef Piłsudski i płk Witold Wartha na trybunie honorowej. Kraków – Błonia, 1933
Błonia są jedną z największych w Europie łąk w centrum miasta. Odbywały się tam parady i musztry wojskowe, m.in. 6 października 1933 roku Święto
Jazdy Polskiej - wielka rewia konna zorganizowana dla uczczenia 250. rocznicy wiktorii wiedeńskiej.
W 2000 roku Błonia zostały wpisane do rejestru zabytków.
Marszałek Józef Piłsudski podczas „Rewii kawalerii” na Błoniach wita się z generalicją WP.
Fot. Agencja Fotograficzna Światowid, 6.10.1933
6 października 1933 roku, w 250. rocznicę odsieczy wiedeńskiej, odbyła się na Błoniach wyjątkowa rewia kawalerii, którą odbierał Marszałek Józef Piłsudski. Na trybunie honorowej zasiedli także prezydent, premier z całym rządem, posłowie i senatorowie, generalicja oraz korpus dyplomatyczny. W paradzie wzięło udział dwanaście pułków kawalerii odznaczonych orderem Virtuti Militari i wsławionych w czasie wojny polsko-bolszewickiej.
Święto Jazdy Polskiej - rewia kawalerii, Błonia. Fot. Stanisław Kolowca, (?), 06.10.1933.
Wł. Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, MHK-Fs4102-IX
Obraz Wojciecha Kossaka
„Defilada się zaczęła. Nadciągające szwadrony wpadały przed trybuną w wyciągnięty galop. Najpierw orkiestry na długogrzywych siwkach.
Dudnienie kotłów, błyski i łomot czyneli, trąbki zachłystujące się w pędzie, rozwiane białe i czerwone kity buńczuków.
Potem fale dobranych maśćmi końskich karków i grzbietów, pochylonych, migocących drobno proporczyków u lanc, barwnych otoków – błękitnych,
amarantowych, cytrynowych, białych – błyskających w słońcu szabel. A dołem wstrząsający ziemią tętent, ogromny, suchy grzmot, który wypełniał mnie
drżeniem tak gwałtownym, że z trudem łapałem oddech przez szczękające zęby i czułem dygotanie żeber”.
Jan Józef Szczepański „Trzy czerwone róże”, 1982
Na pamiątkę rewii na skraju Błoń przy ul. Focha umieszczono pamiątkowy kamień granitowy. Odsłonięcie głazu nastąpiło 12 maja 1936 roku, czyli w pierwszą rocznicę zgonu Marszalka. Został on usunięty podczas okupacji niemieckiej, jednak 11 listopada 1999 roku ustawiono w tym miejscu kolejny głaz upamiętniający to wydarzenie.
Strzelnica na Woli Justowskiej została wzniesiona w latach 1886-87, a rozbudowana pod kierunkiem inż. Emila Gołogórskiego w 1898 roku. Była elementem zaplecza garnizonu Twierdzy Kraków, służyła żołnierzom austriackim. W późniejszych latach korzystali z niej członkowie Związku Strzeleckiego, powstałego w 1910 roku. W przededniu wybuchu pierwszej wojny światowej doskonalili tam swoje umiejętności legioniści Józefa Piłsudskiego. W okresie międzywojennym i później, do początku lat 90. XX wieku obiekt należał do garnizonu krakowskiego.
Strzelnica
5 sierpnia 1922 roku przy okazji zjazdu legionistów w Krakowie strzelnicę odwiedził Józef Piłsudski. W tym dniu na krakowskich Błoniach odbyła się msza polowa i defilada, podczas której publiczność miała okazję podziwiać sprawność oddziałów. Po południu Marszałek w otoczeniu barwnej banderii Krakusów udał się na strzelnicę, gdzie po uroczystym powitaniu oddał do tarczy jeden strzał, a następnie obserwował konkurs, w którym nagrodę stanowiła srebrna papierośnica ufundowana przez miasto.
Strzelnica jest wpisana do rejestru zabytków. W latach 2014-2017 została zrewitalizowana staraniem Gminy Miejskiej Kraków, przy wsparciu ze środków Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa.
- Englert J. L., Nowik G., Marszałek Józef Piłsudski - Komendant - Naczelnik Państwa - Pierwszy Marszałek Polski. Wyd. 3 popr. i uzup. Warszawa, 2007, s. 244-245.
- Kozioł A., Wielka Łąka czyli krótka historia krakowskich Błoń. Kraków, 2005, s. 110-111.
- Lempart M., Wielka i mała historia Wielkiej Łąki. Kraków, 2015, s. 21.
- Rybicki A., Józef Piłsudski na fotografiach ze zbiorów Muzeum Historii Fotografii w Krakowie. Kraków, 2005, s. 53.